Tin tứcTrước tình hình này, việc hiểu rõ nguyên nhân và trang bị các biện pháp phòng chống trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Chỉ số chất lượng không khí (AQI) tại nhiều khu vực thường xuyên vượt ngưỡng an toàn, đặc biệt vào giờ cao điểm hoặc những ngày trời hanh khô, ít gió.
Tại Hà Nội, vào các buổi sáng sớm và tối muộn, lớp sương mù quang hóa bao phủ dày đặc, khiến tầm nhìn hạn chế và chất lượng không khí suy giảm. Còn ở TPHCM, tình trạng bụi mịn PM2.5 – loại hạt bụi siêu nhỏ có thể xâm nhập sâu vào phổi và máu – cũng đạt mức nguy hại, đặc biệt tại các tuyến đường có mật độ giao thông cao.
Nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí tại hai thành phố lớn này bao gồm:
1. Khí thải từ phương tiện giao thông: Với hàng triệu xe máy và ô tô lưu thông mỗi ngày, lượng khí thải CO2, NO2 và bụi mịn thải ra môi trường là rất lớn.
2. Hoạt động công nghiệp và xây dựng: Các công trình xây dựng, nhà máy sản xuất không được kiểm soát chặt chẽ về khí thải và bụi.
3. Điều kiện thời tiết bất lợi: Hiện tượng nghịch nhiệt (nhiệt độ tầng cao ấm hơn tầng thấp) khiến các chất ô nhiễm không thể khuếch tán lên cao, tích tụ gần mặt đất.
4. Đốt rác, đốt rơm rạ: Việc đốt rác, đốt rơm rạ không đúng cách cũng góp phần làm ô nhiễm không khí.
Hậu quả khôn lường
Ô nhiễm không khí gây ra những hậu quả khôn lường đối với sức khỏe con người, đặc biệt là trẻ em, người già và những người có bệnh mãn tính:
- Các bệnh về đường hô hấp: Viêm phổi, viêm phế quản, hen suyễn...
- Các bệnh về tim mạch: Tăng huyết áp, đột quỵ, nhồi máu cơ tim...
- Ung thư: Đặc biệt là ung thư phổi.
- Ảnh hưởng đến hệ thần kinh: Giảm trí nhớ, đau đầu, mất ngủ...
Giải pháp khỏe mạnh hơn khi sống trong các đô thị ô nhiễm
Trước tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng, mỗi cá nhân và cộng đồng cần chủ động thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe và giảm thiểu tác động môi trường.
1. Theo dõi chất lượng không khí thường xuyên: Sử dụng các ứng dụng đo chất lượng không khí như AirVisual, PAM Air để cập nhật tình hình và lên kế hoạch hoạt động ngoài trời phù hợp. Tránh ra ngoài vào những thời điểm AQI vượt mức 150 (không tốt cho sức khỏe).
2. Sử dụng khẩu trang chuyên dụng: Các loại khẩu trang đạt chuẩn N95 hoặc KN95 có khả năng lọc bụi mịn hiệu quả. Người dân nên sử dụng khi ra đường, đặc biệt vào giờ cao điểm hoặc những ngày không khí ô nhiễm nặng.
3. Hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân: Khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng, xe đạp hoặc đi bộ để giảm lượng khí thải. Nếu sử dụng xe máy, cần kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ để giảm khí thải độc hại.
4. Tăng cường mảng xanh trong không gian sống: Trồng cây xanh trong nhà và xung quanh khu vực sinh sống giúp lọc không khí tự nhiên. Các loại cây như lưỡi hổ, trầu bà, nha đam có tác dụng hấp thụ khí độc và làm sạch không khí hiệu quả.
5. Sử dụng máy lọc không khí trong nhà: Đặc biệt là ở các gia đình có trẻ nhỏ và người cao tuổi, máy lọc không khí sẽ giúp giảm bụi mịn và các chất gây dị ứng trong không gian sống.
Ô nhiễm không khí tại Hà Nội và TPHCM không còn là vấn đề của riêng ai, mà là thách thức chung của toàn xã hội. Hy vọng một vài gợi ý từ Sống chất sẽ giúp quý vị và gia đình khỏe mạnh hơn.