Chuyển đổi số là xu hướng tất yếu cũng như yêu cầu bắt buộc đối với ngành y tế, là nền tảng, động lực cho ngành phát triển.
Trước đó, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định 5316 ngày 22/12/2020 về việc phê duyệt chương trình chuyển đổi số y tế đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
Với quan điểm lấy người dân làm trung tâm, các hoạt động chuyển đổi số y tế đã đưa ra các nội dung về phát triển nền tảng cho chuyển đổi số trong ngành y tế, phát triển kinh tế số trong ngành y tế và phát triển xã hội số trong ngành Y tế.
Ứng dụng AI trong y tế: Tiềm năng to lớn
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành một công cụ quan trọng trong việc cải thiện chất lượng khám chữa bệnh tại Việt Nam.
AI có thể hỗ trợ các bác sĩ trong việc chẩn đoán, dự báo tình trạng bệnh lý và đưa ra các phác đồ điều trị hiệu quả hơn.
Các ứng dụng AI đã được triển khai tại nhiều bệnh viện lớn, đặc biệt là trong việc phân tích hình ảnh y tế (như X-quang, CT scan, MRI), giúp phát hiện các dấu hiệu bệnh tật chính xác và nhanh chóng.
Một trong những dự án điển hình là sự phát triển của các hệ thống AI hỗ trợ chẩn đoán ung thư.
Với việc phân tích hàng ngàn hình ảnh y tế, AI có thể phát hiện các dấu hiệu ung thư từ giai đoạn đầu, giúp tăng khả năng chữa khỏi và giảm chi phí điều trị cho bệnh nhân.
Các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực AI ở Việt Nam cũng đã tạo ra những giải pháp giúp nhận diện sớm các bệnh lý như đột quỵ, tim mạch, và các bệnh lý về mắt.
AI còn được áp dụng trong việc tối ưu hóa quy trình quản lý bệnh viện và chăm sóc bệnh nhân. Ví dụ, AI có thể giúp phân tích các dữ liệu lâm sàng, quản lý đơn thuốc, và dự đoán nhu cầu sử dụng dịch vụ y tế, giúp các bệnh viện giảm thiểu tình trạng quá tải và nâng cao hiệu quả công việc.
Hồ sơ y tế điện tử: Thúc đẩy quản lý và chia sẻ thông tin hiệu quả
Hồ sơ y tế điện tử (EHR) là một trong những giải pháp chuyển đổi số quan trọng tại Việt Nam.
Được triển khai mạnh mẽ trong những năm qua, EHR giúp lưu trữ thông tin y tế của bệnh nhân dưới dạng kỹ thuật số, từ đó dễ dàng truy cập, chia sẻ và quản lý thông tin một cách hiệu quả.
Việc áp dụng EHR không chỉ giúp cải thiện chất lượng điều trị mà còn nâng cao khả năng liên thông giữa các cơ sở y tế, đồng thời giảm thiểu tình trạng mất mát hoặc sai sót trong hồ sơ bệnh án.
Tại Việt Nam, một số bệnh viện đã bắt đầu triển khai hệ thống hồ sơ y tế điện tử, giúp các bác sĩ dễ dàng tra cứu thông tin bệnh nhân từ mọi nơi và đưa ra quyết định điều trị nhanh chóng.
Ví dụ, bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, bệnh viện Bạch Mai, và bệnh viện Quân y 108 đã ứng dụng EHR trong quy trình làm việc hàng ngày.
Hệ thống EHR còn giúp bệnh viện tăng cường bảo mật thông tin, giảm thiểu nguy cơ thông tin cá nhân của bệnh nhân bị lộ lọt.
Tuy nhiên, quá trình triển khai EHR vẫn còn gặp phải một số thách thức như cơ sở hạ tầng CNTT chưa đồng bộ, thiếu hụt nguồn lực đào tạo nhân viên y tế, và vấn đề bảo mật dữ liệu.
Chính phủ và các cơ sở y tế đang tiếp tục nỗ lực để khắc phục những vấn đề này và đẩy mạnh việc áp dụng EHR trên diện rộng.
Khám bệnh từ xa: Giải pháp hiệu quả cho chăm sóc sức khỏe toàn diện
Khám bệnh từ xa không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro lây nhiễm mà còn mang lại nhiều lợi ích về mặt thời gian và chi phí cho bệnh nhân, đặc biệt là những người sống ở vùng sâu, vùng xa, khó tiếp cận các cơ sở y tế.
Với sự hỗ trợ của công nghệ số và các thiết bị y tế kết nối, bệnh nhân có thể tư vấn trực tuyến với bác sĩ qua video call hoặc các ứng dụng y tế, từ đó nhận được những chỉ dẫn về việc điều trị và chăm sóc sức khỏe.
Đặc biệt, trong những năm gần đây, nhiều ứng dụng y tế tại Việt Nam đã phát triển các tính năng giúp người dân dễ dàng kết nối với bác sĩ, nhận kết quả xét nghiệm, đơn thuốc, và thậm chí đặt lịch khám online.
Một ví dụ điển hình là ứng dụng Bệnh viện 108, nơi bệnh nhân có thể tư vấn trực tuyến với các bác sĩ, đặc biệt là trong các vấn đề sức khỏe cấp bách.
Nhiều bệnh viện lớn như Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, Bệnh viện Chợ Rẫy, và các phòng khám đã triển khai dịch vụ khám bệnh từ xa, giúp người dân tiếp cận dịch vụ y tế một cách dễ dàng hơn.
Khám bệnh từ xa không chỉ hữu ích trong việc điều trị các bệnh lý thông thường, mà còn đặc biệt quan trọng đối với bệnh nhân mãn tính, bệnh nhân lớn tuổi cần theo dõi sức khỏe thường xuyên, hoặc những bệnh nhân không thể đi lại dễ dàng.
Nhờ vào việc khám bệnh từ xa, bác sĩ có thể theo dõi và điều chỉnh phác đồ điều trị kịp thời mà không cần bệnh nhân phải trực tiếp đến bệnh viện.
Thách thức và triển vọng trong chuyển đổi số y tế tại Việt Nam
Mặc dù chuyển đổi số trong y tế mang lại nhiều lợi ích, nhưng vẫn tồn tại không ít thách thức.
Việc triển khai các hệ thống AI, hồ sơ y tế điện tử và khám bệnh từ xa đụng phải một số vấn đề như cơ sở hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, thiếu hụt nhân lực có chuyên môn, và việc bảo mật thông tin bệnh nhân chưa được đảm bảo tuyệt đối.
Nhiều bệnh viện và cơ sở y tế vẫn còn gặp khó khăn trong việc kết nối và chia sẻ dữ liệu y tế giữa các đơn vị khác nhau.
Tuy nhiên, với sự quyết tâm và nỗ lực từ chính phủ và các cơ sở y tế, chuyển đổi số trong ngành y tế tại Việt Nam đang dần đi vào thực tiễn.
Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách khuyến khích và hỗ trợ các bệnh viện, cơ sở y tế triển khai công nghệ số, đồng thời đào tạo và nâng cao năng lực cho đội ngũ y bác sĩ trong việc sử dụng công nghệ.
Chuyển đổi số giúp giảm chi phí chăm sóc sức khỏe. Nó giúp tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại cho người dân.
Công nghệ số còn giúp giảm chi phí trong các quy trình quản lý hồ sơ, khám, xét nghiệm và điều trị, như bệnh án điện tử thay thế bệnh án giấy, chụp X-quang không cần in phim, hệ thống đơn thuốc điện tử thay thế đơn thuốc bằng giấy.
Thông qua sổ sức khỏe điện tử, bác sĩ có thể xem lại lịch sử bệnh án và kết quả xét nghiệm trước đó của bệnh nhân để đưa ra quyết định điều trị chính xác hơn.
Điều này giúp tiết kiệm chi phí và tránh việc làm lại các xét nghiệm hay điều trị không cần thiết, từ đó giảm bớt gánh nặng tài chính cho người dân.