Người lao động tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc và tự nguyện sẽ có nhiều lựa chọn hơn trong cách nhận lương hưu.

Ba hình thức nhận lương hưu với người tham gia BHXH bắt buộc
Luật BHXH 2024 quy định, người lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc sẽ có 3 phương án nhận lương hưu và chế độ BHXH:
Thông qua tài khoản ngân hàng cá nhân mở tại các ngân hàng thương mại hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài hoạt động tại Việt Nam
Trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc các tổ chức dịch vụ được cơ quan BHXH ủy quyền
Thông qua người sử dụng lao động
Việc đa dạng hóa hình thức chi trả nhằm tạo thuận lợi cho người thụ hưởng, phù hợp với điều kiện sinh sống và làm việc của từng nhóm đối tượng.
Hai lựa chọn cho người tham gia BHXH tự nguyện
Với người tham gia BHXH tự nguyện, lương hưu được chi trả qua một trong hai hình thức:
Chuyển khoản qua ngân hàng
Nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc tổ chức dịch vụ được ủy quyền
Trường hợp người hưởng lương hưu từ 80 tuổi trở lên, nếu có yêu cầu, cơ quan BHXH hoặc tổ chức được ủy quyền sẽ thực hiện chi trả tận nơi cư trú trong phạm vi lãnh thổ Việt Nam.
Thay đổi về mức hưởng lương hưu
Luật BHXH 2024 cũng quy định cụ thể mức lương hưu mới từ 1/7/2025, trong đó có điểm đáng chú ý là người lao động có thể được hưởng lương hưu khi đóng đủ 15 năm BHXH.
Lao động nữ: được hưởng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH nếu có đủ 15 năm đóng. Mỗi năm đóng thêm được cộng thêm 2%, tối đa 75% tương ứng với 30 năm đóng.
Lao động nam: được hưởng 45% mức bình quân tiền lương khi có đủ 20 năm đóng. Mỗi năm thêm được tính 2%, tối đa 75% với 35 năm đóng.
Nếu lao động nam có thời gian đóng từ 15 đến dưới 20 năm, sẽ được hưởng 40%. Mỗi năm đóng thêm được cộng 1%.
Trường hợp nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động, tỷ lệ lương hưu sẽ bị giảm: mỗi năm nghỉ sớm giảm 2%. Nếu nghỉ sớm dưới 6 tháng không bị giảm, từ đủ 6 tháng đến dưới 12 tháng giảm 1%.
Những ai đóng vượt thời gian tương ứng với mức hưởng tối đa sẽ được nhận thêm trợ cấp một lần. Mỗi năm vượt được hưởng 0,5 lần mức lương bình quân làm căn cứ đóng BHXH.
Cách xác định mức lương bình quân
Người lao động đóng BHXH theo mức lương do Nhà nước quy định: tính bình quân tiền lương của số năm cuối trước khi nghỉ hưu.
Người lao động đóng theo mức lương do doanh nghiệp quyết định: tính bình quân toàn bộ thời gian đóng BHXH.
Nếu có thời gian đóng BHXH theo cả hai hình thức trên, sẽ tính bình quân chung, trong đó phần đóng theo lương Nhà nước được tính bình quân riêng theo quy định.
Với người mới bắt đầu tham gia BHXH từ năm 2025, mức lương hưu sẽ được tính bình quân trên toàn bộ quá trình đóng, không phân biệt hình thức tiền lương.
Hồ sơ để nhận lương hưu
Người lao động muốn nhận lương hưu cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ:
Với người đang tham gia BHXH bắt buộc: sổ BHXH, giấy tờ chứng minh chấm dứt hợp đồng lao động
Với người bảo lưu thời gian đóng: sổ BHXH và đơn đề nghị hưởng chế độ
Với các trường hợp đặc biệt: các giấy tờ liên quan đến tình trạng sức khỏe, khuyết tật hoặc nhiễm HIV do tai nạn nghề nghiệp
Luật BHXH mới không chỉ giúp người lao động dễ tiếp cận hơn với chế độ hưu trí mà còn bảo đảm tính linh hoạt, phù hợp với điều kiện sống, làm việc trong bối cảnh xã hội đang thay đổi nhanh chóng.