Tin tứcTrong bối cảnh chuyển đổi số toàn cầu, kinh tế số đã trở thành một trong những động lực phát triển quan trọng của nền kinh tế hiện đại. Kinh tế số không chỉ giúp tăng trưởng mạnh mẽ trong các ngành công nghiệp truyền thống mà còn mở ra những cơ hội mới cho các lĩnh vực sáng tạo, công nghệ, tài chính và nhiều ngành nghề khác. Đặc biệt, đối với Việt Nam, kinh tế số đang trở thành trụ cột phát triển quan trọng trong chiến lược tăng trưởng bền vững.
Ứng dụng công nghệ mới - Tiềm năng đột phá
Nền kinh tế số Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ và đạt được những thành tựu đáng kể trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là thương mại điện tử. Báo cáo của Bộ Công Thương cho thấy thị trường thương mại điện tử Việt Nam đã vượt mốc 25 tỷ USD vào năm 2024, tăng 20% so với năm 2023 và vượt qua các ước tính trước đó. Đây là dấu hiệu cho thấy tiềm năng lớn của nền kinh tế số Việt Nam và khả năng thích ứng nhanh chóng của các doanh nghiệp trong nước.
Theo báo cáo của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), nền kinh tế số đang chiếm khoảng 15% GDP toàn cầu, và dự đoán rằng tỷ lệ này sẽ đạt 30% vào năm 2030. Với mục tiêu đến năm 2025, nền kinh tế số Việt Nam sẽ chiếm 20% GDP và tăng lên 30% vào năm 2030, rõ ràng là Việt Nam đang xác định phát triển kinh tế số là nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược chuyển đổi số quốc gia.
Một trong những yếu tố quan trọng giúp Việt Nam gia tăng tiềm năng phát triển kinh tế số là việc áp dụng công nghệ mới trong kinh doanh. Dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI), và blockchain đang dần trở thành những công nghệ chủ chốt trong việc thúc đẩy các mô hình kinh doanh và dịch vụ số.
Theo nghiên cứu của UOB Việt Nam, 87% trong số 525 doanh nghiệp được khảo sát đã áp dụng số hóa trong hoạt động kinh doanh của mình, và hơn 8 trong số 10 doanh nghiệp tại Việt Nam đang có kế hoạch tăng chi tiêu cho các nỗ lực số hóa vào năm 2024.
Chuyên gia PGS.TS. Tạ Minh Tuấn, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, nhấn mạnh rằng sự bùng nổ của công nghệ thông tin, đặc biệt là Internet, điện toán đám mây, và trí tuệ nhân tạo, đã và đang chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ từ nền kinh tế truyền thống sang kinh tế số. Đây là cơ hội lớn để các doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, tối ưu hóa quy trình sản xuất và kinh doanh, và tạo ra những sản phẩm, dịch vụ mới đáp ứng nhu cầu của thị trường hiện đại.
Kinh tế số và tăng trưởng bền vững
Để tận dụng tối đa tiềm năng của kinh tế số, không chỉ các doanh nghiệp mà cả Chính phủ, các tổ chức và cộng đồng cần phải phối hợp chặt chẽ trong việc xây dựng một môi trường kinh doanh số lành mạnh và bền vững. Bà Nguyễn Ngọc Trâm, CEO Phòng nghiên cứu Sở hữu trí tuệ IPGEEKLAB tại Mỹ, cho rằng công nghệ giúp doanh nghiệp Việt Nam phân tích dữ liệu lớn để hiểu rõ hơn về khách hàng, cá nhân hóa trải nghiệm và tối ưu hóa chiến lược tiếp thị thông qua các nền tảng kỹ thuật số.
Công nghệ còn giúp nâng cao khả năng giao tiếp với khách hàng thông qua các chatbot và trợ lý ảo, dự đoán xu hướng thị trường để gia tăng giá trị thương hiệu. Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và phát hiện các hành vi vi phạm nhanh chóng, góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch và hiệu quả.
Bà Nguyễn Nam Trân, Giám đốc điều hành SGS Việt Nam, cũng chia sẻ rằng các công nghệ như dữ liệu lớn, blockchain và chứng nhận số đang làm thay đổi hoàn toàn ngành chứng nhận sản phẩm, giúp tăng cường tính minh bạch và hiệu quả trong quy trình chứng nhận. Các nền tảng số như SGS Digicomply cũng giúp doanh nghiệp dễ dàng quản lý và tuân thủ các quy định về chất lượng sản phẩm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Thách thức và cơ hội trong quá trình phát triển kinh tế số
Mặc dù nền kinh tế số đang phát triển nhanh chóng, nhưng Việt Nam vẫn phải đối mặt với một số thách thức lớn. Bộ Công Thương chỉ ra rằng, các mô hình thương mại điện tử ngày càng phức tạp và đa dạng, trong khi khung pháp lý để quản lý các hoạt động này vẫn còn thiếu sót. Ví dụ, hoạt động bán hàng trực tiếp qua livestream đang ngày càng phổ biến nhưng chưa có quy định cụ thể để quản lý hiệu quả hình thức này.
Nền kinh tế số cũng đối mặt với vấn đề bất bình đẳng về cơ hội tiếp cận công nghệ giữa các doanh nghiệp lớn và nhỏ, cùng với các rủi ro về an ninh mạng và xu hướng việc làm trong môi trường số. Chính phủ cần đẩy mạnh các chính sách, khung pháp lý phù hợp để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển trong môi trường số, đồng thời đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng và tạo môi trường cạnh tranh công bằng.
Ông Đặng Hoàng Hải, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, cho rằng việc hoàn thiện khung pháp lý là rất quan trọng để quản lý hiệu quả các hoạt động kinh doanh mới, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, và thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế số.
Trong bối cảnh chuyển đổi số, các doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước cơ hội và thách thức lớn. Nhiều chuyên gia nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi số không phải là một lựa chọn, mà là một yếu tố sống còn để duy trì và phát triển. Ông Đặng Hoàng Hải chỉ ra rằng, nếu không đẩy mạnh chuyển đổi số, nền kinh tế Việt Nam sẽ ngày càng xa rời các nước trong khu vực về năng suất lao động.
Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải chủ động nắm bắt cơ hội, tối ưu hóa mô hình kinh doanh, và phát triển kỹ năng mới cho nhân viên và tổ chức. Đặc biệt, các doanh nghiệp vừa và nhỏ cần có chiến lược rõ ràng trong việc áp dụng công nghệ số, giúp họ gia nhập chuỗi cung ứng toàn cầu và nâng cao khả năng cạnh tranh.
Đào tạo nguồn nhân lực cho kinh tế số
Một trong những yếu tố quan trọng để phát triển kinh tế số bền vững là đào tạo nguồn nhân lực có kỹ năng số. Việt Nam cần đầu tư vào đào tạo nguồn nhân lực có khả năng đáp ứng nhu cầu phát triển của nền kinh tế số, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo và blockchain.
Các chuyên gia cho rằng, để phát triển mạnh mẽ kinh tế số, các cơ quan quản lý cần xây dựng cơ chế và chính sách hợp lý, đồng thời hỗ trợ dài hạn cho doanh nghiệp và nguồn nhân lực. Các trường đại học, tổ chức đào tạo và doanh nghiệp cần phối hợp để cung cấp các chương trình đào tạo chuyên sâu về công nghệ, giúp tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao cho nền kinh tế số.
Kinh tế số không chỉ là một xu hướng mà là một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển bền vững của Việt Nam. Mặc dù còn gặp phải một số thách thức, nhưng với sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp và các tổ chức liên quan, kinh tế số Việt Nam hoàn toàn có thể phát triển mạnh mẽ và trở thành một trong những trụ cột tăng trưởng quan trọng trong tương lai.
Việc tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng các chính sách hỗ trợ và nâng cao năng lực cho doanh nghiệp, cùng với sự đầu tư vào nguồn nhân lực chất lượng cao, sẽ tạo ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam trong việc tham gia vào nền kinh tế số toàn cầu.
