Tin tứcSau khi nguồn cung khí đốt từ Nga qua Ukraine bị gián đoạn vào đầu năm, cùng với kế hoạch của Liên minh châu Âu (EU) chấm dứt nhập khẩu khí đốt Nga vào năm 2027 khiến châu lục này phải tìm kiếm các nguồn năng lượng thay thế đáng tin cậy.
Trong bối cảnh đó, vùng Đông Địa Trung Hải nổi lên như một khu vực giàu tiềm năng, với trữ lượng khí đốt ước tính khoảng 2.500 tỷ m³, gấp đôi so với Na Uy.
Đảo quốc Cộng hòa Síp, một thành viên EU, đang dẫn đầu nỗ lực khai thác các mỏ khí đốt lớn trong khu vực. Mỏ Cronos, do công ty Eni (Italy) và TotalEnergies (Pháp) khai thác, dự kiến sẽ bắt đầu sản xuất từ năm 2027.
Ngoài ra, mỏ Aphrodite, với trữ lượng 127 tỷ m³, cũng chuẩn bị được phát triển dưới sự hợp tác của Chevron (Mỹ), Shell (Anh), và NewMed (Israel).
Các tập đoàn năng lượng ExxonMobil và QatarEnergy cũng đang triển khai các dự án tại các mỏ Elektra và Pegasus ngoài khơi Cộng hòa Síp, trong đó Elektra được kỳ vọng có tiềm năng lớn ngang ngửa mỏ Aphrodite.
Không chỉ tập trung vào khí đốt, Cộng hòa Síp còn đóng vai trò trung tâm trong việc kết nối mạng lưới điện của EU với Israel thông qua dự án Great Sea Interconnector (GSI). Tuyến cáp ngầm dài 1.208 km này sẽ kết nối Crete, đảo Síp và Israel, cung cấp công suất 1.000 MW, tăng cường an ninh năng lượng cho khu vực và hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo.
Hiện nay, năng lượng tái tạo chiếm 19% cơ cấu năng lượng của đảo Síp và dự kiến đạt 33% vào năm 2030. Dự án GSI sẽ giúp quốc đảo này cân bằng cung cầu năng lượng và khai thác tối đa tiềm năng từ năng lượng mặt trời.
Dù tiềm năng lớn, Cộng hòa Síp đang đối mặt với áp lực từ Thổ Nhĩ Kỳ. Ankara yêu cầu chia sẻ lợi ích từ các nguồn tài nguyên năng lượng ở Đông Địa Trung Hải, đồng thời tiến hành các động thái gây lo ngại, như ngăn cản các hoạt động thăm dò của công ty Eni năm 2018 và đề xuất thỏa thuận vùng đặc quyền kinh tế với Syria.
Mặc dù vậy, chính phủ Cộng hòa Síp và các tập đoàn năng lượng lớn vẫn kiên trì thúc đẩy các dự án quan trọng, đạt được tiến triển đáng kể. Những nỗ lực này, nếu thành công, có thể giúp đảo Síp trở thành một trụ cột quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng cho châu Âu, đồng thời củng cố vị thế chiến lược của quốc đảo này trên bản đồ năng lượng toàn cầu.