Động thái được cho là chưa từng có tiền lệ trong quan hệ giữa chính phủ Mỹ và các cơ sở giáo dục hàng đầu.
Trong đơn kiện dài 51 trang nộp ngày 21/4, Harvard cáo buộc chính quyền Tổng thống Trump hành xử tùy tiện, vi phạm Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Mỹ và Mục VI của Đạo luật Dân quyền.
Nhà trường cho rằng việc chính phủ sử dụng tài trợ liên bang như một công cụ để gây áp lực và can thiệp vào các quyết định học thuật là không thể chấp nhận.
“Vụ kiện này liên quan đến việc chính phủ sử dụng việc đình chỉ tài trợ liên bang như một công cụ gây áp lực nhằm kiểm soát các quyết định học thuật tại Harvard” – đơn kiện nêu rõ.
Harvard nhấn mạnh, không có bất kỳ mối liên hệ hợp lý nào giữa các cáo buộc về chủ nghĩa bài Do Thái và việc đóng băng các chương trình nghiên cứu y tế, công nghệ và khoa học đang phục vụ trực tiếp cho lợi ích quốc gia và toàn cầu của Mỹ.
Phản ứng trước vụ kiện, Nhà Trắng tỏ ra cứng rắn. Người phát ngôn Harrison Fields tuyên bố trong email gửi báo giới rằng “tiền của người nộp thuế là một đặc quyền” và Harvard đã không đáp ứng đủ các tiêu chí để tiếp cận đặc quyền đó.
Ông cũng chỉ trích Harvard là nơi “làm giàu cho các viên chức được trả lương cao bằng tiền thuế của người dân Mỹ”.
Bên cạnh đó, trong một bức thư gửi Harvard đầu tháng 4, chính quyền Trump từng yêu cầu nhà trường cải tổ lãnh đạo, thay đổi chính sách tuyển sinh, ngừng công nhận một số câu lạc bộ sinh viên và kiểm tra lại các tiêu chí đa dạng hóa.
Tuy nhiên, hiệu trưởng Harvard Alan Garber đã kiên quyết từ chối các yêu cầu, khẳng định trường “sẽ không khuất phục trước áp lực chính trị”.
Ngay sau đó, chính phủ Mỹ đã ra lệnh đóng băng tài trợ liên bang cho trường, đồng thời tuyên bố sẽ cắt thêm 1 tỉ USD, nâng tổng mức cắt giảm lên hơn 3,2 tỷ USD.
Hành động của Harvard nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ Hội đồng Giáo dục Mỹ, đại diện cho hơn 1.600 trường cao đẳng và đại học, và nhiều cựu sinh viên.
Họ cho rằng đây là “một cuộc tấn công liều lĩnh và bất hợp pháp” vào quyền tự chủ học thuật.
Vụ kiện được đánh giá là một trong những tranh chấp pháp lý lớn nhất giữa một trường đại học và chính phủ liên bang trong nhiều năm qua, có thể tạo ra những tác động sâu rộng tới hệ thống giáo dục đại học Mỹ trong thời gian tới.