Tin tứcTheo tờ Guardian, nổi lên giữa sương mù của cánh rừng lúc bình minh, với những ngọn tháp cao tương đương những tòa nhà 15-20 tầng, ít cảnh tượng nào trên Trái đất gây ấn tượng với du khách như những ngôi chùa và bảo tháp ở Bagan.
"Jerusalem, Rome, Kiev, Benares, không nơi nào có thể tự hào về số lượng lớn các công trình tôn giáo, cũng như sự xa hoa về thiết kế và trang trí như Bagan” - nhà báo người Scotland James George Scott đã từng viết vào năm 1910.
Nằm gần đường Đứt gãy Sagaing ở miền trung Myanmar, 2.200 di tích Phật giáo từ thế kỷ 11 còn lại của Bagan từ lâu đã dễ bị ảnh hưởng bởi các sự kiện địa chấn.
"Trận động đất gần đây nhất vào năm 2016 đã gây ra thiệt hại đáng kể cho các di tích quan trọng", Tiến sĩ Stephen Murphy, giảng viên cao cấp về nghệ thuật châu Á tại Đại học Soas London, cho biết.
Và thảm họa hôm 28/3 đã bồi thêm những đòn giáng khủng khiếp vào các công trình lịch sử Phật giáo ở thành phố này.
Các bảo tháp và đền thờ được xây dựng trên bờ sông Irrawaddy bởi Vương quốc Miến Điện thống nhất đầu tiên và là một trong những nền văn minh Phật giáo vĩ đại nhất thế giới.
Ước tính hơn 10.000 ngôi chùa đã được xây dựng, nhiều công trình được trang trí bằng các chi tiết phức tạp đã tồn tại qua các trận động đất và cả các đợt trùng tu thiếu cân nhắc của chính quyền vào những năm 1990.
Được công nhận là di sản thế giới của UNESCO vào năm 2019, thành phố Bagan đã phải hứng chịu tình trạng hỗn loạn chính trị và bạo lực.
Lượng du khách nước ngoài đã giảm mạnh trong 20 năm qua từ khoảng 200.000 xuống còn vài nghìn du khách.
Tuy vậy, Bagan vẫn là một thành phố linh thiêng với người Myanmar, với hơn 400.000 lượt khách tham quan vào năm 2023.
Bagan cũng là nơi có một bảo tàng lưu giữ “văn bản chạm khắc Myazedi”, một trụ đá có niên đại từ năm 1.113, còn được gọi là Đá Rosetta Miến Điện. Nó mang bốn ngôn ngữ cổ, bao gồm cả bản sơ khai nhất được biết đến của tiếng Miến Điện.
Không chỉ ở Bagan, trận động đất vừa qua cũng gây thiệt hại với nhiều ngôi chùa nổi tiếng ở các thành phố khác của Myanmar, đất nước mà đạo Phật là quốc giáo.
