Tin tứcĐây là lần thứ hai một chiếc F-16 của Ukraine bị phá hủy kể từ khi nước này bắt đầu tiếp nhận loại máy bay này từ các quốc gia phương Tây.
Thông báo chính thức được đăng tải trên kênh Telegram của Không quân Ukraine, cho biết phi công Ivanov đã hy sinh khi đang làm nhiệm vụ bảo vệ không phận. Thông tin chi tiết về nhiệm vụ và diễn biến vụ việc chưa được công bố, nhưng một ủy ban liên ngành đang tiến hành điều tra.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ký sắc lệnh truy tặng danh hiệu cao quý nhất của quốc gia cho Ivanov, nhằm ghi nhận sự hy sinh của anh trong cuộc chiến bảo vệ chủ quyền đất nước.
Chiếc F-16 do Ivanov điều khiển được cho là bị bắn rơi bởi hệ thống phòng không Nga ở gần tỉnh Sumy, miền bắc Ukraine. Đây là khu vực đang leo thang căng thẳng do các cuộc tấn công qua lại giữa Ukraine và lực lượng Nga tại tỉnh Kursk.
Bộ Quốc phòng Nga cùng ngày cũng đưa ra báo cáo chi tiết về thương vong của quân đội Ukraine tại mặt trận Kursk, tính từ tháng 8/2023 đến nay. Theo thống kê của phía Nga, Ukraine đã mất hơn 73.000 binh sĩ, hơn 400 xe tăng cùng hàng nghìn phương tiện cơ giới và vũ khí hạng nặng khác. Ukraine chưa có phản hồi về các con số này.
Trở lại với vụ việc tại Sumy, các nguồn tin quân sự phương Tây và Ukraine cho biết Pavlo Ivanov từng là phi công Su-25 – dòng máy bay tấn công mặt đất. Sau đó, anh được chuyển sang điều khiển F-16 theo chương trình đào tạo tại Anh và Hà Lan. Quá trình huấn luyện vốn kéo dài hơn một năm, nhưng do áp lực chiến sự, thời gian được rút ngắn đáng kể.
Một số chuyên gia lo ngại rằng thời gian đào tạo ngắn hạn khiến phi công chưa thể làm chủ hoàn toàn loại máy bay hiện đại này, trong khi môi trường chiến đấu lại cực kỳ khắc nghiệt. Mỗi chuyến xuất kích đều đối mặt với nguy cơ bị bắn hạ bởi tên lửa hoặc hệ thống phòng không tầm xa của Nga như S-400 hay Pantsir-S1.
F-16 là dòng máy bay một động cơ do Mỹ sản xuất, được trang bị radar hiện đại, khả năng mang tên lửa tầm xa và bom thông minh. Với tốc độ tối đa gấp hai lần âm thanh, F-16 từng được kỳ vọng sẽ giúp Ukraine giành ưu thế trên không. Tuy nhiên, trong điều kiện chiến trường hiện nay, máy bay này gặp nhiều khó khăn do thiếu phụ tùng thay thế, sân bay bảo dưỡng an toàn và lực lượng kỹ thuật viên hỗ trợ.
Thông tin từ Kyiv Post cũng cho biết, trước đó vào tháng 8/2024, một phi công khác là Oleksii Mes đã thiệt mạng khi điều khiển F-16 trong nhiệm vụ đánh chặn tên lửa của Nga. Đây là tổn thất đầu tiên của Không quân Ukraine đối với dòng máy bay này.
Hiện lực lượng F-16 của Ukraine vẫn đang hoạt động với tần suất cao ở nhiều mặt trận, tham gia phòng thủ tên lửa, tấn công các mục tiêu chiến thuật và yểm trợ lực lượng mặt đất. Đại tướng Christopher Cavoli, Tư lệnh Tối cao Lực lượng Đồng minh NATO tại châu Âu, cho biết các phi công Ukraine “bay mỗi ngày” trong điều kiện khắc nghiệt, thực hiện cả nhiệm vụ phòng thủ và tấn công chủ động.
