Tin tứcSự thay đổi trong quan niệm của thế hệ trẻ ở Nhật Bản được cho là thắp lên hy vọng chấm dứt văn hóa làm việc đến kiệt sức đã tồn tại hàng thập kỷ qua ở đất nước này.
Nhật Bản từ lâu gắn liền với hình ảnh của karoshi - hiện tượng tử vong do làm việc quá sức - như một hệ quả nghiệt ngã của văn hóa lao động khắc nghiệt. Tuy nhiên, một làn sóng thay đổi âm thầm nhưng mạnh mẽ đang diễn ra khi thế hệ trẻ đặt giá trị cuộc sống cá nhân lên trên sự tận tụy mù quáng.
Theo Viện Recruit Works, thời gian làm việc hàng năm tại Nhật đã giảm 11% trong hơn hai thập kỷ qua, từ 1.839 giờ vào năm 2000 xuống còn 1.626 giờ vào năm 2022, sánh ngang với các nước châu Âu.
Lao động nam giới trong độ tuổi 20 ghi nhận sự giảm mạnh nhất, với số giờ làm việc trung bình từ hơn 46 giờ mỗi tuần vào năm 2000 xuống còn 38 giờ vào năm 2023.
"Người trẻ Nhật Bản không còn sẵn lòng hy sinh cuộc sống cá nhân để phục vụ công ty. Đây là một bước tiến đầy khôn ngoan," giáo sư Makoto Watanabe từ Đại học Văn hóa Hokkaido nhận xét.
Ông Watanabe cho rằng sự thay đổi này phản ánh sự khác biệt thế hệ: nếu cha mẹ họ từng coi làm thêm giờ là chìa khóa để đạt được an ninh kinh tế, thế hệ trẻ hiện nay lại ưu tiên sự cân bằng và chất lượng sống.
Ngoài ra, tình trạng thiếu hụt lao động cũng mang lại lợi thế đáng kể cho người trẻ. Các công ty phải cạnh tranh khốc liệt để thu hút nhân tài, thậm chí mời gọi sinh viên từ trước khi tốt nghiệp.
"Người trẻ giờ đây không ngần ngại rời đi nếu cảm thấy bị bóc lột, bởi họ biết cơ hội ngoài kia còn rất nhiều," giáo sư Watanabe nhấn mạnh.
Thay đổi này cũng mang lại lợi ích kinh tế. Nghiên cứu của Recruit Works cho thấy lương của lao động trẻ đã tăng 25% từ năm 2000, trong khi các công ty ngày càng hạn chế yêu cầu làm thêm giờ không lương.
Theo chuyên gia xã hội học Izumi Tsuji từ Đại học Chuo, thế hệ trẻ đặt mục tiêu ổn định và thoải mái hơn là mưu cầu tham vọng. "Trong một thế giới đầy bất ổn, họ chọn ưu tiên sự an toàn và hạnh phúc trước mắt," ông Tsuji nhận định.
Dù vấp phải phản ứng trái chiều từ các thế hệ lao động lớn tuổi, sự thay đổi này có ý nghĩa tích cực.
Với gần 3.000 vụ tự tử liên quan đến làm việc quá sức trong năm 2022, Nhật Bản vẫn đối mặt với vấn nạn karoshi. Tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng xu hướng làm việc lành mạnh hơn của giới trẻ sẽ giúp giảm bớt tình trạng này.
"Người trẻ hạnh phúc hơn khi làm ít giờ hơn và có thời gian chăm lo cho cuộc sống cá nhân," ông Tsuji khẳng định. Sự thay đổi này không chỉ đem lại hy vọng cho từng cá nhân, mà còn mở ra tương lai tươi sáng hơn cho xã hội Nhật Bản.