Tin tứcTheo Reuters, công thức tính thuế của ông Trump được giải thích đơn giản là: lấy thâm hụt thương mại hàng hóa của Mỹ với một quốc gia, chia cho lượng xuất khẩu của quốc gia đó sang Mỹ và chuyển thành con số phần trăm; sau đó cắt con số đó đi một nửa để tạo ra mức thuế quan "có đi có lại", với mức sàn là 10%.
Đó là cách mà vùng lãnh thổ núi lửa của Úc là Đảo Heard và Quần đảo McDonald ở Nam Cực đã phải chịu mức thuế 10%. Reuters bình luận trào phúng rằng, có thể nói loài chim cánh cụt đã được áp thuế ‘một cách nhẹ nhàng’.
Nhưng Madagascar - một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới với tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân đầu người chỉ hơn 500 USD - phải đối mặt với mức thuế 47% đối với lượng hàng xuất khẩu khiêm tốn trị giá 733 triệu USD vani, kim loại và hàng may mặc mà nước này đã áp dụng với Mỹ vào năm ngoái.
"Có lẽ không ai mua xe Tesla ở đó", John Denton, người đứng đầu Phòng Thương mại Quốc tế (ICC) nói với Reuters, mỉa mai về khả năng Madagascar không thể xoa dịu ông Trump bằng cách mua các sản phẩm cao cấp của Mỹ.
Madagascar không phải là quốc gia duy nhất. Công thức này khi áp dụng cho các nền kinh tế không đủ khả năng nhập khẩu nhiều hàng hóa từ Mỹ chắc chắn sẽ dẫn đến mức chênh lệch tương đối cao: 50% đối với Lesotho ở Nam Phi, 49% đối với Campuchia ở Đông Nam Á.
Denton cho biết: "Những nước ‘thua lỗ’ lớn nhất là Châu Phi và Đông Nam Á", đồng thời nói thêm rằng động thái này "có nguy cơ gây tổn hại thêm đến triển vọng phát triển của các quốc gia vốn đang phải đối mặt với các điều khoản thương mại ngày càng xấu đi".
Nước giàu cũng ‘chao’
Công thức tính thuế của ông Trump cũng gây ra sự nhầm lẫn giữa các nước giàu. Đối với Liên minh châu Âu, nó đã tạo ra mức thuế trừng phạt là 20% - gấp bốn lần mức 5% mà Tổ chức Thương mại Thế giới tính toán là mức thuế trung bình của EU.
"Vì vậy, ít nhất là đối với chúng tôi, đây là một sự thiếu chính xác rất lớn", Stefano Berni, Tổng giám đốc của liên đoàn đại diện cho các nhà sản xuất pho mát đặc sản Grana Padano tại Ý, cho biết.
Ông cho biết: "Hiện nay, chi phí để đưa pho mát Mỹ vào thị trường của chúng tôi cao gấp ba lần so với chi phí để đưa pho mát Mỹ vào thị trường của chúng tôi".
Về phương pháp tính toán thuế đối ứng, Phó Thư ký Báo chí Nhà Trắng Kush Desai đăng trên X rằng, "chúng tôi đã tính toán chính xác các rào cản thuế quan và phi thuế quan" và kèm theo ảnh chụp màn hình một tài liệu của Nhà Trắng nêu rõ phép tính đằng sau công thức này.
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick thì không giải thích trực tiếp nhưng cho biết, các nhà kinh tế của Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) đã làm việc nhiều năm để đưa ra một số liệu phản ánh mọi rào cản thương mại do một quốc gia nhất định thiết lập.
Nhưng các nhà kinh tế trên toàn thế giới đã nhanh chóng phủ nhận điều này.
"Thực sự không có phương pháp luận nào ở đây. Giống như việc phát hiện ra bạn bị ung thư và phát hiện ra rằng thuốc được kê dựa trên cân nặng của bạn chia cho tuổi của bạn. Từ 'có đi có lại' gây hiểu lầm sâu sắc", Mary Lovely, Nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Peterson cho biết.
Robert Kahn, Giám đốc điều hành mảng kinh tế vĩ mô toàn cầu của công ty tư vấn Eurasia Group, đồng ý rằng công thức tạo ra "rất nhiều con số vô nghĩa không có giá trị thực tế".
"Điều này gửi đi một tín hiệu... rằng chúng ta đang rút lui khỏi các mối quan hệ và liên minh. Đây cũng là một đòn giáng mạnh vào nhiều đồng minh truyền thống ", ông nói với Reuters.
