Tin tứcNgày 21/4, Đại học Harvard chính thức đệ đơn kiện chính quyền Tổng thống Donald Trump lên tòa án liên bang ở Boston, cáo buộc Nhà Trắng vi phạm quyền hiến định của trường khi đơn phương đóng băng hàng tỉ USD tài trợ cho các chương trình nghiên cứu.
Theo nội dung đơn kiện dài 51 trang, Harvard khẳng định việc chính phủ cắt ngân sách viện trợ là một hành động có chủ đích nhằm ép buộc nhà trường tuân theo các chính sách kiểm soát học thuật. “Hành động đó vi phạm quyền tự do học thuật và quyền hiến định được bảo vệ bởi Tu chính án thứ nhất,” Harvard nêu rõ.
Đơn kiện còn cho biết không có mối liên hệ nào giữa các cáo buộc về chủ nghĩa bài Do Thái mà Nhà Trắng đưa ra với những chương trình nghiên cứu về y học, công nghệ và khoa học tại trường. “Các nghiên cứu này nhằm cứu người, phục vụ cộng đồng và duy trì vai trò dẫn đầu toàn cầu của Mỹ về đổi mới,” phía Harvard nhấn mạnh.
Hiệu trưởng Harvard, ông Alan Garber, lên tiếng chỉ trích động thái từ chính phủ liên bang là “gây hậu quả nghiêm trọng không chỉ với sinh viên, giảng viên, mà cả vị thế của giáo dục đại học Mỹ trên trường quốc tế.”
Trong danh sách bị đơn, Harvard nêu rõ các quan chức cao cấp bao gồm Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Robert F. Kennedy Jr., Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon và Tổng chưởng lý Pamela J. Bondi. Trường cũng thuê các công ty luật và vận động hành lang hàng đầu để bảo vệ lập trường của mình tại tòa.
Phản ứng trước vụ kiện, giới học giả và sinh viên Harvard bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ. Giáo sư khoa học chính trị Ryan Enos cùng hơn 800 giảng viên đã ký tên trong một bức thư yêu cầu trường kháng cự quyết liệt. “Đây là thông điệp gửi đến cả xã hội rằng quyền lực chính trị không thể chà đạp tự do học thuật,” ông Enos nói.
Hiệp hội Giáo sư đại học Mỹ cũng lên tiếng chỉ trích chính quyền Trump sử dụng quyền kiểm soát tài chính như một công cụ trấn áp: “Đe dọa cắt tài trợ không thể là vũ khí để ép buộc các trường đại học nhượng bộ.”
Các sinh viên cũng hưởng ứng mạnh mẽ. Hơn 100 sinh viên Do Thái tại Harvard đã cùng ký vào thư phản đối, cho rằng họ bị lợi dụng trong một chiến dịch chính trị. Nhiều sinh viên chia sẻ sự phấn khích sau khi nhận được email từ hiệu trưởng Garber thông báo về vụ kiện.
Vụ việc bắt nguồn từ ngày 14/4 khi Tổng thống Trump tuyên bố đóng băng khoản tài trợ 2,3 tỉ USD dành cho Harvard, cáo buộc trường không tuân thủ các yêu cầu liên bang liên quan đến chính sách chống chủ nghĩa bài Do Thái. Ngày 15/4, ông Trump tiếp tục đe dọa tước quyền miễn thuế và hạn chế tuyển sinh sinh viên quốc tế tại Harvard nếu nhà trường không xin lỗi công khai.
Theo tờ Wall Street Journal, chính phủ Mỹ còn lên kế hoạch hủy thêm 1 tỉ USD tài trợ, trong khi Bộ An ninh Nội địa đã cắt 2,7 triệu USD và Sở Thuế vụ chuẩn bị xem xét lại tư cách miễn thuế của trường.
